درمان با نوعی از سلول های بنیادی می تواند به بیماران مبتلا به زخم پای دیابتی کمک کند

7آوریل 2021- با توجه به نتایج فاز اول یک آزمایش بالینی که به تازگی درStem Cells Translational Medicine  منتشر شده است، یک سلول درمانی جدید نوید بخش جلوگیری از قطع عضو مرتبط با دیابت است. این کارآزمایی شامل تزریق سلولهای بنیادی بالغ گرفته شده از بافت چربی خود بیماران دیابتی است که از زخم پای دیابتی غیر قابل بهبود (DFU) رنج می برند. نتایج نشان داد که این درمان باعث بازسازی رگهای خونی اطراف DFU شده و باعث تسریع در بهبودی بدون عوارض جانبی جدی می شود.

دکتر آنتونی آتالا، مدیر مسئول این ژورنال و مدیر موسسه پزشکی احیاء کننده در دانشگاه ویک فارست ، گفت: برای زخم های پای دیابتی غیر قابل بهبود، معمولاً هیچ نوع روش درمانی موثری وجود ندارد. این تحقیق باید مورد توجه قرار گیرد، زیرا امکان استفاده از یک روش جدید تزریق سلول را نشان می دهد که می تواند درد و عفونت را تسکین بخشد، بهبود زخم را تسریع کرده و احتمالاً از قطع عضو جلوگیری کند.

دکتر مایکل کارستنز، از موسسه پزشکی احیا کننده در دانشگاه ویک فارست، گفت: براساس تخمین های انجمن دیابت آمریکا، در سراسر جهان، هر 30 ثانیه یک پا قطع می شود، که 85 درصد آن ناشی از عوارض DFU است. بیماری عروق محیطی (PVD) که یک بیماری تهاجمی برای DFU است، به تنهایی یا همراه با دیابت، اغلب منجر به زخم های مکرر، غیر قابل بهبود و قطع عضو می شود. از آنجایی که جراحی برای این بیماران همیشه عملی نیست، نیاز فوری به درمان های جایگزین برای بهبود خونرسانی به پای آسیب دیده، وجود دارد. دکتر مایکل کارستنز از دانشگاه ویک فارست و دکتر Diego Correa، از دانشگاه میامی، رهبران این مطالعه با همکاری محققان دانشگاه ملی نیکاراگوئه این تحقیق را انجام دادند.

در سالهای اخیر درمان های مبتنی بر سلول، به عنوان گزینه های مناسب برای کمک به ترمیم عروق آسیب دیده و تولید عروق جدید، مورد توجه قرار گرفته اند. از جمله روشهای مورد توجه خاص، استفاده از سلولهای بخش عروقی استرومایی مشتق از بافت چربی (SVF) است که شامل مجموعه ای از انواع سلول های مختلف از جمله سلول های بنیادی بالغ برداشت شده از بافت چربی است. SVF ناهمگن، شامل سلولهای پیش ساز اندوتلیال (EPC) و غلظت بالایی از سلولهای بنیادی مزانشیمی(MSC) ، در میان انواع دیگری از سلول ها است. سلولهای EPC سلولهای نادری هستند که در خون گردش می کنند و در بافت چربی وجود دارند و سلولهایی را تشکیل می دهند که پوشش داخلی رگهای خونی را می سازند، در حالی که سلولهای بنیادی مزانشیمی در فضای اطراف رگهای خونی قرار دارند و می توانند به انواع مختلفی از سلولها بسته به شرایطی که در آن رشد می کنند، متمایز شوند. با توجه به رابطه ذاتی آنها با رگهای خونی، آنها به طور مشترک می توانند رگ های خونی پایداری را ایجاد کنند.

مطالعه حاضر بر اساس دو مطالعه ی قبلی تیم Carstens-Correa  ، در نیکاراگوئه که به ارزیابی ارزش سلولهای SVF به عنوان یک درمان جایگزین و مقرون به صرفه برای PVD ناشی از تصلب شرایین و / یا دیابت پرداخته بودند، انجام شد.

دکتر کارستنز گفت: درمان بیماری های عروقی و زخم های مزمن ناشی از PVD و / یا دیابت در کشورهای فقیر مانند نیکاراگوئه دشوار است. بیماران برای دریافت مراقبت های پزشکی معمولاً مجبورند مسافت طولانی را در شرایط نامناسب جاده ای طی کنند. روشهای Revascularization، برای اکثر مردم از نظر اقتصادی امکان پذیر نیست و روشهای پیشرفته سلولهای بنیادی که به امکانات پردازش سلول نیاز دارند، با چالشهای قابل توجه لجستیکی و اقتصادی روبرو می باشند. در چنین شرایطی زخم های ایسکمیک غیر قابل بهبود، بیماران و پزشکان را با گزینه های ناخوشایندی مانند درد مزمن و خطر عفونت یا قطع عضومواجه می کند.

با توجه به این عوامل، وزارت بهداشت نیکاراگوئه مطالعه آزمایشی آنها در سال 2014 را مجاز دانست. نتایج حاصل از دوره پیگیری 18 ماهه اولیه، ایمنی مداخله و ترمیم کامل زخم تا 9 ماه را نشان داد. با پیگیری شش ساله نهایی، پنج نفر از 10 نفر اولیه همچنان تداوم مزایای بالینی را نشان دادند(پنج نفر به دلایل قلبی و غیر مرتبط با مطالعه فوت شده بودند) . در مطالعه حاضر، تیم تحقیقاتی برای تعیین ایمنی و اثرات تزریق موضعی سلولهایSVF برای درمانDFU های غیر قابل بهبود، با بیش از 3 سانتی متر قطر را یک بار دیگر بر روی بیماران در نیکاراگوئه، آزمایش کرد.

شصت و سه نفر در سنین 35 تا 70 سال مبتلا به دیابت نوع 2 و DFU مزمن - که همه کاندید قطع عضو بودند- با سلولهای SVF تزریق شده در بستر زخم ، اطراف زخم و در طول رگهای پا (دورسالیس پدیس و تیبیالیس خلفی) تحت درمان قرار گرفتند.

دکتر Correaتوضیح داد: سلول هایSVF ، به صورت موضعی در امتداد مسیرهای عروقی تغذیه کننده پا به منظور تمرکز محصول سلولی در اطراف شریان های بیمار، به جای تزریق در داخل عضله که مسیر عادی استفاده شده در مطالعه قبلی PVD ما بود، تزریق شدند. همچنین دوز سلول های بنیادی به پایین ترین سطح آزمایش شده در مطالعه قبلی کاهش یافت. بر اساس پاسخ های بالینی مشاهده شده، با کمترین دوز و با در نظر گرفتن ناحیه تزریق کوچکتر، این بار از دوز ثابت 10⁶ ×30 سلول SVF، استفاده شد.

بیماران برای ارزیابی بسته شدن زخم در فواصل شش و 12 ماهه، ویزیت شدند. سونوگرافی داپلر همچنین در زیرمجموعه ای از بیماران برای تعیین پارامترهای ساختاری عروقی انجام شد. در این گروه 32 مورد از 33 شریان پا افزایش جریان خون را به دلیل نئوواسکولاریزاسیون دیستال در پا نشان دادند. همه ی 33 شریان، تغییرات قابل توجهی را در کشش دیواره شریانی نشان دادند. در شش ماه پس از درمان، در 51 بیمار زخم DFU بصورت 100 درصد بسته شد و در 8 بیمار بیش از 75 درصد از زخم بسته شده بود. سه نفر دچار قطع عضو زودهنگام شدند و یک بیمار فوت کرد.

در 12 ماه پس از درمان، زخم  DFU در50 بیمار 100 درصد بهبود یافت، در حالی که چهار نفر بیش از 85 درصد بهبودی داشتند. دکتر کارستنز گفت: روند بهبودی در دو جهت مختلف مشاهده شد: از حاشیه، همانطور که انتظار می رفت، و همچنین با تکثیر به سمت بالا از بستر زخم . در چندین مورد ، بافت تازه توسعه یافته قادر به پوشاندن تاندون هایی که قبلاً در معرض دید قرار گرفته بودند، شد. بعلاوه، حتی در بین زخم های بزرگتر از 10 سانتی متر مربع، نیز تقریباً همه بیماران 85 درصد بسته شدن یا بهبود زخم را طی شش ماه به دست آوردند. هیچ ارتباطی بین اندازه و بسته شدن زخم مشاهده نشد.

این امر محققان را به این نتیجه رساند که با استفاده از تزریق SVF، جراحان می توانند از قطع اندام جلوگیری کنند، نتیجه ای که پیامدهای اجتماعی-اقتصادی مخربی برای بیمار و جامعه دارد. اجرای پروتکل SVF ارائه شده در این تحقیق آسان است، و می تواند به سرعت و با اطمینان به عنوان یک روش سرپایی و تحت شرایط سختی که اغلب در کشورهای در حال توسعه وجود دارد، انجام شود.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2021-04-stem-cell-therapy-patients-non-healing.html